اربعین در لغت به معنای چهلم است و در اصطلاح به بیستم صفر ۶۱ هجری قمری، چهلمین روز کشتهشدن حسین بن علی فرزندعلی بن ابی طالب و فاطمه زهرا، امام سومشیعیان اطلاق میگردد. اربعین، مطابق نظرشیخ مفید در مسارالشیعه [۱] و شاگردششیخ طوسی در مصباح المجتهد[۲]، زمان بازگشت اهل حرم از شام (دمشق) به مدینهاست. همچنین بنا بر نقل ایشان، جابر بن عبدالله انصاری صحابی برجسته محمد به عنوان نخستین زائر حسین بن علی، یا لااقل از نخستین زائران او، در این روز وارد کربلاشده و زیارت اربعین را بجا آورده است..[۳]ابراهیم آیتی نیز مینویسد: «جابر بن عبدالله انصاری ... بیستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنتزیارت اربعین امام به دست او تأسیس گردید».[۴] بر این اساس «از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، زیارت اربعین میخواندهاند.»[۵]زیارت اربعین تنها درباره حسین بن علی وارد شده و هیچ پیشینه ای را نمی توان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه عاشورا تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای حسین بن علی دانسته شده است.[۶] در تقویم رسمی ایران این روز تعطیل میباشد.